Spis treści
- Co to jest działalność gospodarcza?
- Kiedy trzeba założyć działalność gospodarczą?
- Obowiązki po założeniu firmy
- Kiedy można nie zakładać działalności gospodarczej?
Założenie działalności gospodarczej to krok, który wiąże się z licznymi obowiązkami formalnymi. W artykule dowiesz się, kiedy konieczne jest założenie firmy, jakie obowiązki ciążą na przedsiębiorcy oraz w jakich sytuacjach można prowadzić działalność bez jej rejestrowania.
Co to jest działalność gospodarcza?
Pod pojęciem działalności gospodarczej mieszczą się wszystkie formy działalności prowadzonej w celu uzyskania zysku. Są jednak różne formy prawne jej prowadzenia. Może to być jednoosobowa działalność gospodarcza, spółka z o.o., spółka komandytowa, spółka akcyjna, spółka jawna, spółka partnerska. Jaką formę prawną wybrać najlepiej wiedzieć już w momencie, gdy decydujemy się na założenie firmy.
Można też działalność gospodarczą podzielić ze względu na rodzaj wykonywanej czynności: produkcja, usługi, sprzedaż towarów.
Jednoosobowa działalność gospodarcza w polskiej klasyfikacji działalności
Najprostszą formą działalności jest jednoosobowa działalność gospodarcza. Podlega ona wpisowi do Centralnego Rejestru Działalności Gospodarczej. Rejestrowanie działalności gospodarczej w CEIDG wiąże się z wyborem kodu PKD. Kodów jest bardzo dużo i dla kogoś kto nie prowadził działalności gospodarczej może być trudne wybranie właściwego. W takim przypadku można złożyć wniosek o nadanie kodu w Polskim Instytucie Normalizacji.
Wpis do rejestru działalności regulowanej
Szereg rodzajów działalności w Polsce należy do kategorii działalności regulowanej. Do tej kategorii zalicza się te obszary działalności, które wymagają dla ich prowadzenia dodatkowych zezwoleń czy koncesji. Nie ma w tym przypadku znaczenia czy prowadzimy jednoosobową działalność gospodarczą czy w formie spółki. Liczy się dziedzina prowadzenia działalności gospodarczej.
I tak wyróżniamy tu między innymi: bankowość i finanse, ubezpieczenia, opieka zdrowotna, prawo i doradztwo prawne, architektura, ochrona środowiska, energetyka, edukacja, itd.
Obowiązki po założeniu firmy
Niestety założenie firmy w Polsce wiąże się z szeregiem późniejszych obowiązków i to niezależnie od tego czy firma zarabia, czy nie oraz czy jest to jednoosobowa działalność gospodarcza czy duża spółka.
Podatek dochodowy
Na tym świecie pewne są tylko śmierć i podatki – stwierdził Benjamin Franklin i ta prawda się nie starzeje. Każda firma musi płacić podatki od przychodów ewidencjonowanych. Najbardziej powszechny jest Podatek Dochodowy od Osób Prawnych znany szerzej jako CIT od angielskiej nazwy Corporate Income Tax. Jest to podatek od dochodów przedsiębiorstw i wynosi on 19%. Wysokość podatku jest tak sama dla prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą i wielką spółkę giełdową.
Jeśli przedsiębiorca zatrudnia pracowników albo sam ma status pracownika musi płacić podatek PIT od dochodów osobistych.
Jeśli dana działalność jest obłożona akcyzą to ją też musi płacić przedsiębiorca.
Wielu przedsiębiorcom opłaca się być podatnikiem VAT, bo mogą odliczyć ten podatek przy zakupie materiałów i nie tylko. Po osiągnięciu pewnej wysokości obrotów firma musi zostać płatnikiem VAT. Poniżej tego progu może korzystać z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Składki ZUS
Składki na ZUS to obowiązek, który wykańcza wiele rozpoczynających działalność firm. Płacić na ubezpieczenia społeczne trzeba niezależnie od tego czy firma zarabia, czy nie. Najtrudniej znosi to obciążenie jednoosobowa działalność gospodarcza. Na domiar złego składki ZUS są ciągle podnoszone a ubezpieczenia społeczne nie mają prawie nic do zaoferowania przedsiębiorcom.
Przechowywanie dokumentacji księgowej
Dokumentację księgową trzeba przechowywać zasadniczo przez pięć lat. Ale już dokumenty związane z zatrudnieniem pracowników muszą być dostępne przez 50 lat a dokumentacja nieruchomości przez 10 lat. W polskich warunkach, przy ciągle zmieniającym się prawie księgowość oraz sprawy pracownicze najlepiej oddać do załatwiania fachowej firmie.
Założenie własnej działalności gospodarczej – możliwości rejestracji firmy
Założenie własnej działalności gospodarczej nie jest już w dzisiejszych czasach związane z koniecznością biegania po urzędach i staniem w kolejkach. Osoby wykluczone cyfrowo, nie mają wyjścia i muszą stać w kolejkach albo zapłacić za załatwienie formalności pełnomocnikowi. Ale też każdy, kto nie chce tracić czasu na rozpracowywanie nowych i raczej rzadko potrzebnych procedur może powierzyć założenie swojej działalności gospodarczej fachowcom.
KTO MOŻE ZAŁOŻYĆ DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ?
Założyć działalność gospodarczą może każda osoba, która ma pełną zdolność do czynności cywilnoprawnych. Taką zdolność uzyskują osoby fizyczne po ukończeniu 18 roku życia albo w wyniku zawarcia małżeństwa. Niezdolne do czynności cywilnoprawnych są osoby przed ukończeniem 13 roku życia oraz całkowicie ubezwłasnowolnione.
Prawa do założenia działalności gospodarczej nie mają też osoby skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo gospodarcze lub przestępstwo skarbowe. Tego prawa są też pozbawieni wyżsi urzędnicy państwowi i samorządowi. Ograniczenie ma w ich przypadku zapobiegać korupcji.
ZAKŁADANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ ONLINE
Najłatwiejszą i najszybszą formą zakładania własnej działalności gospodarczej jest zrobienie tego online. Podstawową kwestią w tym przypadku jest sprawa uwierzytelnienia. Po prostu, urzędy, do których wysyłamy dokumenty muszą mieć pewność co do danych osobowych osoby rejestrującej działalność gospodarczą. Dlatego usługę taką oferuje szereg banków, bo mają wszystkie dane swoich klientów. Przy okazji zyskują klienta firmowego, bo zwykle warunkiem skorzystania z usługi jest założenie u mich konta.
Drugą metodą uwierzytelnienia jest wykupienie podpisu kwalifikowanego. Usługa ta stała się w ostatnim czasie bardzo popularna wśród przedsiębiorców, bo kolosalnie ułatwia życie. Podpis kwalifikowany może służyć nie tylko do założenia działalności gospodarczej online, ale później też na przykład do zawierania umów, bez konieczności spotykania się z drugą stroną. Dysponując takim podpisem można teoretycznie załatwić wszystko online.
Jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą w praktyce?
Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej ogranicza się w zasadzie do złożenia wniosku w CEIDG-1. Jest to jednocześnie zgłoszenie nowej działalności do właściwego urzędu skarbowego, ZUS/KRUS, GUS oraz wnioskiem o nadanie numerów NIP i REGON. Ten krok można wykonać albo osobiście, albo online. W załatwianiu wszelkich spraw urzędowych bardzo ułatwia sprawę profil zaufany.
Następny krok niestety wymaga już ruszenia się z domu. To wizyta w ZUS. Trzeba się tam zgłosić do ubezpieczenia społecznego wypełniając odpowiednie druki. Jest na to siedem dni od rozpoczęcia działalności.
ILE TRWA ZAŁOŻENIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ?
Założenie własnej działalności gospodarczej jest najprostszą formą firmy. Trwa więc najkrócej. W praktyce, jeśli nie popełnimy błędów przy wypełnianiu druków a do ZUS pójdziemy od razu założyć jednoosobową działalność gospodarczą możemy w ciągu jednego dnia. Następnego dnia po zgłoszeniu można już legalnie prowadzić biznes.
Jednoosobowa działalność gospodarcza jest ryzykowną formą prowadzenia biznesu. Przedsiębiorca odpowiada bowiem całym swoim majątkiem prywatnym przy ewentualnym niepowodzeniu. Założenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która ogranicza ewentualne straty, nie jest już tak proste.
Kiedy trzeba założyć jednoosobową działalność gospodarczą?
W początkach polskiej transformacji w początku lat 90. duża część działalności gospodarczej prowadzona była w szarej strefie albo wręcz na czarno. Teraz jest to dużo rzadsze, bo nie da się tak łatwo unikać urzędu skarbowego, cała gospodarka się sprofesjonalizowała i nie da się łatwo ukryć prowadzenia działalności gospodarczej. Poza tym pojawiły się nowe regulacje, których egzekwowanie należy nie tylko urzędu skarbowego, ale do innych jednostek administracji.
Działalność wymaga zezwoleń lub koncesji
W większości przypadków działalność gospodarcza jest prowadzona na zasadach ogólnych, ale w niektórych obszarach do prowadzenia działalności gospodarczej wymagane są koncesje albo zezwolenia. Koncesji wymaga na przykład handel alkoholem czy papierosami, prowadzenie przychodni, działalność taksówkarska, itd. Prowadzenie takiej działalności łączy się obowiązkowo z założeniem firmy na przykład jednoosobowej działalności gospodarczej czy też spółki z o.o.
Miesięczny przychód powyżej 50%
Konieczność założenia jednoosobowej działalności gospodarczej występuje też, gdy prowadzimy działalność nierejestrowaną i nasze przychody przekroczą w którymś miesiącu pułap 50% najniższego wynagrodzenia.
Okres 60 miesięcy po zakończeniu wcześniejszej działalności
W ciągu 60 miesięcy po zakończeniu prowadzenia działalności przedsiębiorca nie może otworzyć nowej działalności gospodarczej. Ograniczenie to jest zabezpieczeniem przed unikaniem podatków. W przeszłości zdarzało się, że zamknięciem i założeniem firmy przedsiębiorca nie przerywając prowadzenia działalności unikał podatków.
W czasie owych 60 miesięcy przedsiębiorca może mieć też ograniczone możliwości uzyskania świadczeń socjalnych.
KIEDY MOŻNA NIE ZAKŁADAĆ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ?
Od konieczności założenia firmy w sytuacji, gdy chcemy świadczyć odpłatnie usługi są wyjątki. To działalność nierejestrowana. Są jednak tutaj poważne ograniczenia. przychody w żadnym miesiącu nie mogą przekroczyć 50 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia. W praktyce taką działalność można legalnie prowadzić dorabiając sobie do podstawowego dochodu naprawiając samochód sąsiadowi, czy robiąc na drutach.
